بررسی اسامی افراد در شهر مکه از ریاست عبدالمطلب تا رحلت پیامبر (ص)( 11ه.ق-.../ 632-520 میلادی)

عوامل مختلفی در انتخاب نام افراد تأثیرگذار است. این موضوع اندیشمندان علوم اجتماعی را برآن داشته است تا با بررسی اسامی افراد یک جامعه به شناخت ابعاد تازه ای ازآن جامعه دست یابند. هدف از این پژوهش آن است تا با بررسی اسامی افراد در دوره زمانی حدود 113 سال- از ریاست عبدالمطلب بر قبیله قریش تا رحلت پیامبر(ص)- به اطلاعات تازه ای از جامعه مکه در عصر مقارن ظهور اسلام دست یابد. برای این منظور ابتدا اسامی افراد از منابع مختلف تاریخی مانند نسب نامه، سرگذشت نامه ها و طبقات استخراج، سپس با کمک کتاب های لغوی معنایابی و در گروه های مختلف دسته بندی شد. در آخرین مرحله داده های به دست آمده با توجه به آمار هریک از اسامی و همچنین اطلاعاتی که از اوضاع فرهنگی و اجتماعی مکه در دوره مذکور گردآوری شده بود، تحلیل گردید. بر این اساس دانسته شد داشتن بعضی صفات مانند سخاوتمندی، هوش، توانگری و برتری از ویژگی های مطلوب برای مردان و زنان بوده است. از اسامی مذهبی و نام هایی که دارای معنای شجاعت، ریاست، هدیه و آرزو برای طول عمر بود به اهمیت و صفات مطلوب مردان پی برده شد. همچنین از نام های زنان که دارای معنای زیبایی، آرامش بخشی و آرزو برای فرزندآوری است، به نگرش جامعه آن دوره درباره زنان دست یافته شد. در این پژوهش با توجه به سخنان پیامبر(ص) درباره نامگذاری افراد و همچنین نام هایی که توسط ایشان بعد از گروش افراد به اسلام تغییر یافته بود، به الگوی نامگذاری افراد در اسلام نیز پرداخته شده است.